HET VERBORGEN PAD
Pen Stewart ging in het najaar van 2023 aan de slag met 4 maatschappij en welzijn van de RHIZO zorgkrachtschool in Kortrijk. Samen schreven ze een scifi/fantasy verhalenbundel, helemaal in de lijn van wat Pen ook doet in haar eigen schrijverscarrière. Hieronder lees je haar verslag.
Pen Stewart op auteursresidentie
© Bob Van Mol
Met eenentwintig waren ze. Eenentwintig kanjers van de richting maatschappij en welzijn in het vierde jaar van de Rhizo Zorgkrachtschool in Kortrijk. Samen met hun leerkracht gingen we de uitdaging aan om een fantasy/scifi verhalenbundel te schrijven.
SPRONG IN HET ONBEKENDE
Het fantastische genre sloeg meteen aan en zorgde voor instant enthousiasme. Het is een genre waar ze van houden, waar ze heel wat films in bekijken, games in spelen, en dus was het voor de meeste leerlingen een beetje thuiskomen. Van de leerlingen die aangaven dat ze boeken lezen, bleek ook dat ze in de meeste gevallen graag fantasy lezen. Slechts enkele leerlingen kozen ervoor om geen fantasy- of scifi-verhaal te schrijven, en dat mochten ze dan ook doen. Schrijvers moeten de ruimte krijgen om neer te schrijven wat hun hoofd zit. Het was voor ons allemaal een sprong in het onbekende, en dat hadden de leerlingen goed opgepakt toen ze op het einde van het traject op zoek gingen naar een titel voor onze bundel.
Eigenlijk zijn we een hele weg gegaan op een verborgen pad, mevrouw,’ en daarmee was de titel van ons boek geboren: ‘Het verborgen pad’.
Toen ik de eerste keer in de klas kwam, bleek dat een derde van de leerlingen het goed zag zitten om een kort fantasyverhaal te schrijven, een ander derde twijfelde, en nog een derde zag het niet zitten. Ik begon die eerste les dan ook met enkele eenvoudige oefeningen, zodat de leerlingen konden ontdekken welk subgenre van fantasy of scifi hen het beste lag. We lazen samen diverse fragmenten, en al snel vonden ze hun subgenre. Er zat verrassend veel horror tussen, maar ondertussen hadden we ook het doel van ons project verder uitgewerkt: we zouden onze verhalen schrijven voor jongere leerlingen, aan wie we de verhalen ook zouden gaan voorlezen tijdens een voorleesproject. Daarom mochten de verhalen niet té heftig zijn. Hier en daar moesten we wat op de rem gaan staan.
In die eerste lessen probeerde ik nog een belangrijke boodschap over te brengen: namelijk hoe zeer ik in hen geloofde, en dat ik ervan overtuigd was dat ze dit wél konden. Gaandeweg verspreidde dat idee zich. Na een les of vier hadden we alle basisingrediënten bij elkaar om al een goed idee te hebben waar ons verhaal over zou gaan. We hadden een verhaalverloop, met een begin, midden en einde, en we hadden personages. De leerlingen groeiden hier ook. Daar waar ze in het begin vaak twijfelden aan hun eigen kunnen, ontdekten ze gaandeweg dat ze echt wel een verhaal te vertellen hadden.
Ze ontdekten ook dat het oké was om te twijfelen, eens vast te lopen, en het niet meer te weten. Ze leerden dat ze elkaar konden en mochten helpen, doordat we peer-to-peer feedbackmomenten gebruikten. De hele tijd konden ze met welke vraag dan ook bij mij aankloppen als ze er zelf niet uit geraakten.
Pen Stewart op auteursresidentie
Pen Stewart op auteursresidentie
Pen Stewart op auteursresidentie
SCHRIJVEN IS EEN KLUS
Tegen de vijfde les was er geen houden meer aan. Ze wilden schrijven! Zo gezegd, zo gedaan. Iedereen begon vol goede moed, maar al gauw bleek de hoeveelheid tekst die nodig was om hun verhaal te vertellen, best een uitdaging. Ook weten waar een punt moet komen, een werkwoordtijd aanhouden, en komma’s zetten: die dingen bleken niet evident. De juiste woorden vinden, was niet altijd even makkelijk. De leerlingen ontdekten op dat punt vooral dat schrijven een hele klus is, en wel een die ze eigenlijk nog nooit echt zo intensief geoefend hadden. Het was best confronterend voor hen, en het zorgde voor bewustwording van waar ze stonden op het leerpad van de Nederlandse taal.
Onze focus lag vooral op het af krijgen van een eerste versie en daarvoor stelden we een verhaal van drieduizend woorden voorop. Het werd in het begin even doorbijten, maar gaandeweg gebeurde er iets bijzonders: er werden eerst korte stukken tekst geschreven, maar elke les werden de stukken langer. Het enthousiasme groeide, hier en daar liepen verhaallijnen vast, en dan waren er persoonlijke feedbackmomenten waarbij ik ging brainstormen met de leerling om de gaatjes in de verhaallijnen op te vullen. Met nog meerdere lesuren over bleek dat de meesten de eerste versie van hun verhaal al rond hadden. Toen bleek er ook nog iets anders: slechts een paar leerlingen haalden de limiet van drieduizend woorden niet. De meesten wel, en wat nog beter was, zeker de helft schreef meer dan de gevraagde drieduizend woorden.
We kregen heel wat verhalen van vierduizend, en zelfs vijfduizend woorden binnen.
LEESPLEZIER EN ZELFVERTROUWEN
De leerlingen zelf keken trots terug op de afgelegde weg. Ze gaven aan, wanneer ze later met kinderen gingen werken, zelf sneller eens een verhaal voor te lezen, omdat ze daar nu het belang van inzagen. Ongeveer een kwart zei ook dat ze in de toekomst best nog wilden schrijven. Bovenal hadden ze meer leren geloven in zichzelf en beseften ze allemaal dat ze veel meer konden dan ze zelf dachten.
In samenspraak met Literatuur Vlaanderen zal de bundel ‘Het verborgen pad’ gedrukt worden en zal de school een reeks exemplaren verkopen voor een goed doel. Ons voorstel is in elk geval om met een deel van de opbrengst de schoolbibliotheek uit te breiden. Zodra de boeken er zijn, zal ook ons voorleesproject kunnen plaatsvinden en weten we ook wat er op het einde van dat verborgen pad op ons wacht: het genoegen om ons eigen boek te mogen vasthouden en de trots om het met anderen te delen!
Pen Stewart op auteursresidentie
© Bob Van Mol
PEN IN JOUW KLAS?
NODIG HAAR UIT VOOR EEN AUTEURSLEZING
BENIEUWD NAAR MEER?
LEES DE ANDERE VERSLAGEN VAN AUTEURSRESIDENTIES OP SCHOOL